Gezginci Arıcılık Yapılan Yerler

Ülkemiz Gezginci Arıcılık Yolları

Karadeniz Bölgesi
✓ Fındık ilaçlaması ve yağışlı iklimi nedeniyle en fazla göç veren bölgedir. Batı Karadeniz illerinden olan Kastamonu, Zonguldak ve Sinop ilinde fazla gezginci arıcılık yapılmaz. Bölgenin sahil kesimindeki arıcılar mayıs ve haziran aylarında Erzurum, Sivas, Gümüşhane ve Bayburt illeri başta olmak üzere yüksek yaylalara giderler. Ordu ili yüksek arı potansiyeline sahip olup tamamına yakını gezginci arıcılık yapmaktadır.

Devamını Oku

Gezginci Arıcılıkta Dikkat Edilecekler

Ülkemizde Gezginci Arıcılıkta Arı Taşıma

✓ Gezginciliğe başlamadan önce konaklama ile ilgili tüm resmi işlemler yasalara uygun şekilde tamamlanmalıdır.
✓ Olası kaza riskine karşı arı kovanları sigortalattırılmalıdır. Ayrıca her türlü kaza ve tehlike olasılığına karşı emniyet ve sağlık kurumlarına ait iletişim numaraları yanında bulundurulmalıdır.
✓ Gidilecek yerdeki bitki yapısı ve çiçek durumu hakkında yeterli düzeyde doğru bilgi alınmış olmalıdır.

Devamını Oku

Arıcılık Tipleri

✓ Arıcılığın tipini arıcının hobi, ek/esas gelir kaynağı olarak yapıp yapmaması başta olmak üzere üretilen ürünün piyasa koşulları ve arıcı tercihi belirlemektedir.
✓ Arıcılık, yer değiştirme kriterine göre genel olarak Sabit ve Gezginci olmak üzere iki şekilde yapılmaktadır.

Sabit Arıcılık 
✓ Arı kolonilerini yıl içinde taşımadan yapılan arıcılıktır.
✓ Geleneksel yöntemlerle yapılmakta ve verim düşüktür.
✓ Ana gelir kaynağı olan ekonomik bir faaliyet değildir.
 ✓ Hobi veya ailenin bal gereksinimini gidermek yanında zaman zaman ek gelir amacıyla yapılmaktadır.

Gezginci Arıcılık 
✓ Arı kolonilerini yıl içerisinde elverişli nektar ve polen kaynakları olan alanlara taşıyarak yapılan arıcılıktır.
✓ Bilimsel yöntemlerle yapılır.
✓ Verim yüksek, ürün çeşitliliği fazladır.
✓ Ana gelir kaynağı olan ekonomik faaliyettir.
✓ Gezginci arıcılığın ekonomik anlamda yapılmasının gerekli olması için ülkemiz koşullarında en az 50 koloniye sahip olunmalı veya arıcının arılığını geliştirme hedefi bulunmalıdır.
✓ Ülkemizde gezginci arıcılık, 50 km civarındaki bölge içi yaylalara yapılan Kısa Mesafeli Gezginci Arıcılık ve ülke genelinde yapılan Uzun Mesafeli Gezginci Arıcılık olarak gerçekleşmektedir.
✓ Ülkemizde 12.000 arıcı yaklaşık 1.5 milyon arı kolonisi ile uzun mesafeli gezginci arıcılık yapmaktadır.

Devamını Oku

Bal Arılarında İletişim

Dairesel Dans

✓ Bal arıları kovan içi ve dışı faaliyetleri (sevinç, masaj, temizlik) için dans yaparak iletişim kurarlar.
✓ Arazide tarlacılık yaparken besin kaynağını bulan işçi arılar bu besinin yerini, çeşidini ve miktarını petek üzerinde yaptığı dans ile diğer arılara bildirmektedirler.

Devamını Oku

Yurtdışında ve Ülkemizde Polinasyon

Polinasyonda Bal Arısı Kolonilerinin Kullanımı

✓ Yurtdışında polinasyonun önemi ve yararı konusunda tüm çiftçiler ve arıcılar bilinçlidir.
✓ Arıcıların üyesi olduğu polinasyon servisleri bulunmaktadır.

Devamını Oku

Polinasyon İçin Koloni Gereksinimi

✓ Polinasyon için en fazla kullanılan böcek bal arılarıdır.
✓ Polinasyon amacıyla koloni hesabı yapılırken koloni başına bal verimi için gereksinim duyulan alan hesap edilmemektedir. Burada amaç bitkinin etkin bir şekilde tozlaşmasını sağlayacak koloni sayısını kullanmaktır.
✓ Parsel başına konulacak koloni miktarı, parseldeki bitkinin sıklığı, çiçek sayısı ve tüm kültürel işlemlere bağlı olarak değişebilmektedir.

 Türlere Göre Polinasyonda Kullanılacak Koloni Sayısı

Bitki Adı	Koloni Sayısı (koloni/ha)
Armut	4
Avokado	5
Ayçiçeği	2
Böğürtlen	8
Çilek	8
Elma	4
Havuç	8
Hıyar	7
Kabak	4
Kanola	5
Karpuz	5
Kavun	7
Kayısı	2
Kivi	8
Lahana	5
Limon	2
Mandarin	4
Patlıcan	3
Soğan	17
Şeftali	2
Üçgül	4
Yonca	8

Devamını Oku

Polinasyon Katkısı Hesabı Örneği

✓ Kayısı polinasyonunun %80’i böcekler tarafından yapılmaktadır.
✓ Bu oran içerisinde bal arılarının miktarı ise %70’dir. Dolayısıyla kayısıdaki polinasyonun %56’sı bal arıları tarafından gerçekleştirilmektedir.
✓ Sonuçta 50 kg meyve veren bir ağacın, 22 kg meyvesi diğer etkenlerin, 28 kg meyvesi bal arılarının polinasyonu ile oluşmaktadır.
✓ Başka bir ifadeyle, doğada bulunan tüm bal arılarının yok edilmesiyle bir kayısı ağacından elde edilebilecek meyve miktarı 22 kg olacaktı.

Arı Polinasyonu ile Bitkisel Üretimde Verim Artışı

Bitki Adı	Verim Artışı (%)
Yonca	65
Pamuk	28
Kabak	25
Keten	35
Üzüm	29
Kolza	30

Devamını Oku

Polinasyonun Bitkisel Verime Katkısı

✓ Yapılan çalışmalarla bal arısı ile polinasyona sağlanan katkı hesaplanabilmektedir.
✓ Üretilen üründe bal arısının polinasyonda bulunması ve bulunmaması durumunda elde edilen tohum ve meyve veriminden yola çıkılarak bu hesaplama yapılmaktadır.
✓ Yapılan bir hesapla sonucunda ABD’de bal arısıyla tozlanan ürünlerde 19 milyar dolarlık gelir elde edilirken, aynı yılda bal ve balmumu üretiminin parasal değeri 140 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir

Devamını Oku

Polinasyonun Yararları

✓ Doğanın sürekliliği sağlanmaktadır.
✓ Ürünün nitelik ve niceliği artmaktadır.
✓ Daha erken ve yeknesak ürün elde edilmektedir.
✓ Tohumların yağ içeriği artmaktadır.
✓ Meyve şekli bozulmamaktadır.
✓ Kaliteli hibrit tohum elde edilmektedir.
✓ Parselde hasat aynı zamanda yapılmaktadır.
✓ Arı ürünlerinde çeşitlilik sağlanmaktadır.
✓ Arı kolonilerinde populasyon artışı sağlanmaktadır.

Devamını Oku

Polinasyon ve Bal Arılarının Rolü

Çiçeğin Kısımları ve Polinasyon Mekanizması

✓ Her hangi bir yolla çiçeklerin erkek organı üzerinden alınan polenlerin aynı çiçeğin veya aynı türün başka bir çiçeğinin dişicik tepesine taşınmasına polinasyon denir.
✓ Dünya’da gıda üretiminin %90’ı 82 bitki türünden elde edilir. Bu bitki türlerinin %63’ü bal arıları tarafından tozlanmaya (polinasyona) gereksinim duyar.

Devamını Oku

Koloni Verimliliği

✓ Arıcılıkta verimlilik, pek çok faktörün etkisi altındadır. Üretim sürecini etkileyen her bir faktör, gücü oranında verimliliği, dolayısıyla da arı ürünlerinin miktar ve kalitesini etkilemektedir. Hayvan ıslahında “Verim=Genotip+Çevre” olarak ortaya konulan eşitlik kısaca bu durumu özetlemektedir.

Devamını Oku

Bal Arılarının Besin Kaynakları

✓ Bal arılarının temel besin kaynakları nektar, nektarın işlenmesinden elde edilen bal ve polendir.

✓ Balın kuru maddesinin %95-99'u şekerden oluşmaktadır. Nektar arılar için hem enerji kaynağı hem de yağa ve glikojene dönüştürülebilen bir besin maddesidir. Bu özelliği nedeniyle bir bal arısı 50 mg balla 100 km yol kat edebilir.

✓ Bir koloninin yıllık bal gereksinimi koloni populasyonu ve nektarın cinsine bağlı olarak 75-80 kg'dır.

Devamını Oku

Erkek Arı

Erkek Arı

✓ Koloninin en tombul bireyidirler. Yaşam süreleri yazın en çok iki ay olup anasız oldukları için erkekleri öldürülmeyen kovanlarda kışı geçirecek kadar yaşayabilirler.
✓ Ana arıyla havada çiftleşme dışında hiçbir görevi yoktur. Havada çiftleştikten sonra ölürler.
✓ Her kolonide 0-2.000 adet bulunurlar.
✓ 24 günde gözden çıkarlar.
✓ Gözden çıktıktan 14 gün sonra cinsi olgunluğa erişirler.
✓ Bir çiftleşme uçuşu 35-40 dakika sürmektedir.
✓ Eylül ve ekim aylarından sonra kovanda bulunmazlar.
✓ İğneleri olmadığı için sokamazlar.
✓ Döllenmemiş yumurtalardan oluşmakla birlikte bazen döllenmiş yumurtalardan da oluşurlar.
✓ Beyaz gözlü erkek arılar döllenmiş yumurtadan oluşmakta ve diploid yapıdadırlar. Genellikle larva döneminde işçi arılarca saptanarak imha edilirler.
✓ Erkek arılar, ana arının kopyasıdırlar.
✓ Erkek arılar koloniyi meydana getiren ana arının çiftleştiği erkek arıların çocukları olmayıp dedelerinin çocuklarıdırlar. Kolonideki erkek arılar ile işçi arılar üvey kardeştirler. Aynı zamanda ana arı çok sayıda erkekle çiftleştiği için kolonideki işçi arılar da birbirleri ile öz kardeş olabileceği gibi üvey kardeş de olabilirler.
✓ Çiftleşme esnasında üreme organını kaybeden erkek arı felç olarak yere düşer ve bir saat kadar sonra yerde ölür.
✓ Gözden çıkan erkek arılar 1-8 günlük dönemde genç işçi arılarca besin değeri düşük olan arı sütü ile beslenirler. Erkek arı için hazırlanan bu arı sütü ağız salgıları polen ve bal karışımı ile oluşturulur. Bunların dışında erkek arıları balla kendi kendilerini beslerler.

Ana Arı ile Erkek Arının Havada Çiftleşmesi

Döllenmiş Yumurtadan Oluşan Diploid Erkek Arı

Erkek ve Dişi Özelliklere Sahip Karma Eşeyli 

Erkek Arının Cinsel Organı

Arı Kolonisi: Süper Aile

Devamını Oku

İşçi Arı

İşçi Arı

✓ Koloninin en küçük bireyidirler.
✓ Her kolonide 10.000-80.000 adet bulunur.
✓ Döllenmiş yumurtalardan oluşurlar.
✓ 21 günde gözden çıkarlar.

Devamını Oku

Ana Arı

Ana Arı

✓ Ana yenileme ve oğul dönemi dışında her kolonide sadece bir adet bulunur.
✓ Koloninin en uzun bireyidir.
✓ Döllenmiş yumurtalardan oluşur.
✓ 16 günde gözden çıkar. Gözden çıktıktan 6-7 gün sonra çiftleşir.

Devamını Oku

Bal Arılarının Yapısı

Bal Arısının Dış Görünümü

Sindirim Sistemi:
✓ Arıların sindirim sistemi ağızda başlar rektumda biter.

Devamını Oku

Hormonlar ve Feromonlar

✓ Aktivasyon Hormonu: Beynin her iki yanında yer alan salgı hücreleri tarafından salgılanan bu hormon larva döneminde gömlek değiştirmeyi ve pupa döneminde gelişmeyi sağlar. Ayrıca işçi arıların yumurtalıklarının gelişmesini önleyici işlevi vardır.

Devamını Oku

Koloni Bireylerinin Genel Özellikleri

✓ Koloninin tüm bireyleri yumurtadan oluşmakta olup yumurta 1.5 mm uzunluğundadır.
✓ Tüm arılarda 2 bileşik göz ve 3 basit göz vardır.
✓ Arılarda 2 çift kanat ve 3 çift bacak bulunmaktadır.

Devamını Oku

Bal Arılarının Yaşam Ortamı

✓ Bal arıları balmumundan yapılmış ve kabartılmış petekler üzerinde tüm yaşamlarını sürdürürler.

✓ Petekler altıgen yapıda olup yer ile 9-13 derece açı yapacak şekilde uç kısmı yukarı doğru kalkıktır.

Devamını Oku

Bal Arılarının Farklılıkları

Ana Arı

Erkek Arı

İşçi Arı

Özellikler	Ana Arı	İşçi Arı	Erkek Arı
Cinsiyeti	Dişi	Dişi	Erkek
Ağırlığı (mg)	178-292	81-151	196-225
Uzunluğu (mm)	18-22	12-15	15-17
Görünüş	İnce, uzun	Kısa	Tombul
Anten Segmenti (ad)	12	12	13
Polen Sepetçiği	Yok	Var	Yok
İğne Şekli	Düz	Testere	Yok
Bileşik Göz Sayısı (ad)	3.900	6.900	9.000
Balmumu Bezi	Yok	Var	Yok
Yumurta Ağırlığı (mg)	0.12	0.12	0.22
Kromozom Sayısı (ad)	32	32	16

Devamını Oku

Bal Arılarının Yaşam Evreleri

✓ Bal arıları koloni şeklinde yaşam sürer ve tüm yaşantıları petekler üzerinde gerçekleşir.

✓ Ana, işçi ve erkek arılar kuluçka döneminde gözlerin açık ve kapalı olduğu dönemler geçirirler.

Devamını Oku

Muğla Arısı

✓ Alt tür / ekotip olduğu konusunda yaklaşımlar vardır.

Devamını Oku

Anadolu Arısı (Apis mellifera anatoliaca)

✓ Renk bakımından İtalyan arısına benzemektedir. Erkek arıları siyah renktedir.

✓ Yüksek yaşama gücü ve kışlama yeteneğine sahiptir.

Devamını Oku

Kafkas Arısı (Apis mellifera caucasica)

Kafkas Arısı

✓ Çok uysal, çalışkan ve şiddetli soğuğa dirençlidirler.

Devamını Oku

İtalyan Arısı (Apis mellifera ligustica)

İtalyan Arısı

✓ Sarı arı ırklarındandır.

Devamını Oku

Karniyol Arısı

Karniyol Arısı

✓ Koyu renkli, kısa ve sık bir kıl örtüsüne sahiptir.

Devamını Oku

Bal Arılarının Taksonomideki Yeri

Arı Irklarının Dünyadaki Dağılımı 

Alem :	Animalia (Hayvanlar)
Şube :	Arthropoda (Eklembacaklılar)
Sınıf :	Insecta (Böcekler)

Devamını Oku

Arıcılıkta Kullanılan Malzemeler

Maske

Körük

Devamını Oku

Arı Kovanlarının Yapısı

✓ Arıların yaşadığı kovanlar arıcılık yapılan iklime ve üretim şekline bağlı olarak değişiklik göstermektedir.

Devamını Oku

Arılıkta Dikkat Edilecekler

✓ Arıların uçuşta olduğu, 14 derece üstünde sıcaklığın bulunduğu, ılık güneşli bir günde kovan açılmalıdır.

✓ Temiz ve açık renkli giyecekler giyilmelidir. Maskenin beyaz renkte olmasına dikkat edilmelidir.

✓ Maskesiz olarak arılara yaklaşılmamalı, kovan açılmamalıdır.

Devamını Oku

Arıcılık Takvimi

✓ Ülkemizde genellikle şubat başı ve mart ayı sonunda aktif arıcılık sezonu başlamaktadır.

✓ Genellikle eylül ayında tüm yörelerimizde bal hasat işlemleri yapılmaktadır. Ancak bazı yörelerimizde yıl içerisinde birkaç kere bal hasat işlemi yapılabilmektedir.

✓ İklim ve coğrafyaya göre arıcılık faaliyetlerinin tarihleri değişebilmektedir.

Devamını Oku

Arılık Yeri Seçimi

Gezginci Arıcı Arılığı

Devamını Oku

Arıcılık Yapılacak Bölge Seçimi

✓ Bölge bitki varlığı nektar ve polen bakımından zengin ve uzun süre devam etmelidir.

✓ Arılara zarar verecek tarımsal savaşım ilaçları kullanılmamalıdır.

Devamını Oku

Arı Kolonisi Seçimi

✓ Ergin arı ve bal yeterli düzeyde olmalıdır.

✓ Petekler küflü, güveli ve siyahlaşmış olmamalıdır.

Devamını Oku

Arı Irkı Seçimi

✓ Mevcut iklim şartlarına uyabilmelidir.

✓ Floranın uygun olduğu zamanda fazla bal yapmalıdır.

Devamını Oku

Kovan Seçimi

✓ Her an açılabilir ve kontrol edilebilir olmalıdır.

✓ Bir kovandan diğerine çerçeve transfer edilebilmelidir.

✓ Ana arının varlığı ve performansı gözlenebilmelidir.

✓ Hastalık ve zararlıların gözlem ve tedavisi rahatlıkla uygulanabilir olmalıdır.

Devamını Oku

Arıcının Sağlığı ve İlk Yardım

Arı İğnesinin Çıkarılması

✓ Arıcılık yapmaya karar veren kişi için kovan, arı ırkı, arıcılık yapılacak bölge ve arılık seçimi çok önemlidir.

Devamını Oku

Arıcının Özellikleri

✓ Yeterli arıcılık bilgisine sahip olması için arıcılık kitaplarını okuması yanında aylık arıcılık dergilerini takip etmelidir.

Devamını Oku

Türkiye’de Arıcılığın Avantajları

Ülkemizin Zenginliği, Arılarımız...

Devamını Oku

Türkiye'de Arıcılık

✓Türkiye'de 3.900 adedi endemik olan toplam 10.000 doğal bitki türü vardır.

Devamını Oku

Dünya'da Arıcılık

✓ Dünya'da arı varlığı ve bal verimi bakımından Çin birinci sırada yer alırken, Türkiye ikinci sıradadır.

Devamını Oku

Arıcılığın Önemi

✓ Az sermayeli tarımsal ekonomik faaliyettir.

Devamını Oku

Arıcılıktaki Önemli Gelişmeler

Mısır'da Eski Çağlarda Arıcılığa Ait Bir Resim

✓ 1568'de ana arının yumurtadan oluştuğu saptanmıştır.

Devamını Oku

Arıcılığın Tarihi

✓ Bal arıları 100 milyon yıldır bal yapmaktadırlar.

✓ Arıcılığa ait tarihsel ilk bulgular, İspanya’nın Valencia kentinde yapılan kazılara göre MÖ 7.000 yıllarına dayanmaktadır.

Devamını Oku