✓ Tüm dünyada bu konuda yöntem geliştirme çalışmaları sürdürülmektedir.
Gerçek Bal:
✓ Bal arıları tarafından çeşitli nektar kaynakları kullanılarak üretilen ve üretim mevsiminde ya da sonrasında herhangi bir şeker şurubu ve katkı maddesi ilave edilmeyen baldır.
✓ Ayrıca depolandıkları petek gözlerinde olgunlaştırılan, ayrıca işlenmesi ya da depolanması sırasında ısıl işleme tabi tutulmayan, tüketim aşamasına kadar genel bileşim özelliklerini koruyan doğal ve tatlı bir gıda maddesidir.
Sahte Bal:
✓ Katkılı (tağşişli) bal ve yapay (taklit) bal olmak üzere ikiye ayrılır.
Katkılı (Tağşişli) Bal:
✓ Üretim aşamasında arının değişik şeker şurupları ile beslenmesi, üretimden sonra şurupların katılması, farklı özellikteki balların karıştırılması, düşük rutubet içeriğine sahip ballara su katılması şeklinde yapılan işlemlerle genel bileşim özellikleri değiştirilmiş balları kapsamaktadır.
✓ Hasadı yapılan balın tağşişi genellikle yüksek fruktozlu mısır şurubu, invert şeker şurubu, sakaroz şurubu ve glikoz şurubu gibi şeker şurupları ile yapılmaktadır.
✓ Arıcılar üretim mevsiminde nektarın yeterli olmadığı zamanlarda daha fazla ürün elde etmek için arıları değişik şeker şurupları ile beslemektedirler.
✓ Nektar yokluğu durumunda arılar şekeri kendi doğal yaşamı için kullanıldığında bal için sakınca yoktur. Ancak nektarın bol olduğu dönemde arıya verilen şeker bala dönüştürülmekte ve sonuçta bal nektardan değil şekerlerden oluşturulmaktadır.
✓ Katkılı bal üretiminde uygulanan diğer yöntem ise bal üretimi yapıldıktan sonra farklı şeker şuruplarının değişik oranlarda ilave edilerek balın miktarının artırılmasıdır. Bu şekilde balın doğal sakkaroz, glikoz ve fruktoz yapısı taklit edilebilmekte ve bunu tespit etmek zor olmaktadır. Günümüzde yüksek fruktozlu mısır şurubu bu amaçla kullanılmaktadır.
✓ Ayrıca değişik bal çeşitlerinin karıştırılması ile bal elde edilmekte, bu şekilde oluşturulan balın botanik ya da coğrafi orijininde belirsizlik olmaktadır. Farklı bölgelerde üretilen ballar harmanlanarak tek bir yöreye ait ünlü bal adı altında satılmaktadır.
Yapay (Taklit) Bal:
✓ Üretimde arının hiçbir katkısı olmadan tamamen kimyasal yolla, değişik şeker şuruplarından üretilen balları kapsamaktadır. Yani tamamen arısız bal üretimi yapılmaktadır.
✓ Balın sakkaroz, glikoz ve fruktoz yapısı, renk, tat, aroma ve bileşim özellikleri taklit edilerek tamamen dışarıdan katılan yani arı kaynaklı olmayan maddeler kullanılarak oluşturulan baldır.
✓ Yüksek fruktozlu mısır şurubu, glikoz şurubu, sakkaroz şurubu veya sakkarozun inversiyona uğratılmasıyla elde edilen invert şeker şurubu içine polen, renk maddeleri, bal aroması gibi bala benzer tat-lezzet ve görünüm veren maddeler katılarak yapay bal elde edilmektedir. Bu şekilde elde edilen balların genelde tadı yavan, rengi açık ve bileşiminde farklılıklar olup bunlar doğal bal olarak kabul edilmemektedir.
Gerçek ve Sahte Bal Ayrımı:
✓ Bazı yörelerde balın içerisine kalem saplayarak, tadına bakarak, kâğıt mendile damlatarak vb. yöntemlerle balın gerçek olup olmadığını iddia edenler vardır. Ancak bunun hiçbir bilimsel değeri olmadığı gibi, tüketiciyi aldatmaktan başka bir anlamı yoktur.
✓ Balda hile olup olmadığını sadece balın tadından, kokusundan ya da görüntüsünden anlamak mümkün değildir. Tek yöntem balın bileşiminin analiz edilmesidir.
✓ En iyi sonuç, tüm bal analizlerinin yapılıp sonuçların konusunda deneyimli uzman kişiler tarafından yorumlanmasıyla elde edilir.
✓ Balda yapılan hileleri belirlemek için en önemli ve belirleyici analiz 13C/12C izotop oran analizidir. Bu metotla mısır ve şeker kamışı orijinli şeker şurupları ile yapılan hileler belirlenebilirken, şeker pancarından yapılan şeker şurupları ile yapılan hileler belirlenememektedir.
✓ Bal alırken aldanmamak için etiketli ve ambalajlı bal alımına dikkat edilmelidir. Ayrıca her aşaması kontrollü üretim yapan, Bakanlıkça izin verilen firma ve Birliklerce raflarda satılan ballar alınmalıdır.
✓ Petek bal yerine süzme bal tercih edilmelidir.
Kayıtlar
